Verveningen en verveners in Friesland – W. Visscher – UITVERKOCHT

Grote delen van Friesland waren vroeger bedekt met veenmoerassen. Het oostelijk deel (de Wouden) van de provincie stond bekend om zijn hoogveen, terwijl het zogenoemde Lage Midden van Friesland het gebied van de laagveenmoerassen was. Het Lage Midden omvat de brede strook van lage landen, meren, plassen en poelen, die zich vanaf Staveren en Lemmer noordwaarts uitstrekt tot even ten zuiden van Dokkum.
Beide onderdelen, de hoogveen- en de laagveengebieden, maken deel uit van dit boek. De auteur beschrijft in ieder hoofdstuk over een bepaalde periode één of meer Friese verveningen en de rol van de daarbij betrokken – al dan niet met veencompagnieën verbonden – personen en families.

Bij die vervenersfamilies valt op dat de vele adellijke en patricische vervenersfamilies daarin een belangrijke plaats innemen. In de bijlagen zijn een aantal deelgenealogieën opgenomen van deze en andere families die zich met verveningen bezighielden. Omdat veel Friese verveners zich bij hun verveningen organiseerden in samenwerkingsverbanden als veencompagnieën wordt in de overzichten ook verwezen naar de onderlinge familiebanden, zodat een beeld ontstaat van een uitgebreid netwerk, dat zich uitstrekte tot ver buiten de provincie Friesland.

Wim Visscher is jurist en historisch onderzoeker en publiceerde o.a. over de verveningen en de turfindustrie in Zuidoost-Drenthe en Noordoost-Overijssel.

 ‘Wie geïnteresseerd was in de geschiedenis van de vervening in Friesland, greep meestal naar het boek Turf uit de Wouden van S.J. van der Molen. Dat boek beperkte zich in hoofdzaak tot de turfwinning van het hoogveen op de zandgronden van het oosten en zuiden van Friesland. De verdienste van Visscher’s boek is dat hij de turfwinning in zowel de hoogveengebieden als in de laagveengebieden behandelt en dat hij daarbij duidelijk maakt welke grondeigenaren en veenondernemers daar een belangrijke rol in hebben gespeeld. Daarbij bestrijkt hij de periode vanaf de Volle Middeleeuwen tot aan het einde van de turfgraverij in de twintigste eeuw. Visscher heeft hiermee een standaardwerk geproduceerd. Daarmee bewijst hij een grote dienst aan tallozen die geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van de vervening in het algemeen en ook aan hen die zich verdiepen in een bepaalde streek. Zij kunnen hun voordeel doen met hetgeen Visscher hier voor hen toegankelijk heeft gemaakt.’(Jacob van der Vaart – geograaf, werkte tot zijn pensionering bij de Fryske Akademy, schreef meerdere boeken over Friesland en landschap van de provincie.)

736 blz., prijs € 35,00,